Przysięga rekrutów w koszarach barakowych. Horyzontalnie za barakami dzisiejsza ulica Kilińskiego. Około 1914 roku. Fot. ze zbiorow Skarbnicy Historycznej Śremu via Facebook

Od lat 20. XIX wieku w Śremie stacjonował silny niemiecki garnizon wojskowy. Wojsko było rozmieszczone w budynkach przy ulicy Franciszkańskiej i w kwaterach prywatnych. Brak stałych koszar w mieście spowodował czasowe rozwiązanie garnizonu śremskiego w 1892 roku. Dopiero w 1902 roku, decyzją cesarza Wilhelma II, w mieście na stałe umieszczono II batalion 47 (Dolnośląskiego) Pułku Piechoty. Niektórzy historycy twierdzą, że miało to ścisły związek ze wzmocnieniem liczebnym żywiołu niemieckiego w Śremie.

Od władz kościelnych wykupiono teren na południowo-zachodnich rubieżach miasta i rozpoczęto budowę koszar.

Pierwszy obóz baraków koszarowych powstał w latach 1902-1903 na obszarze ok. 3 ha u zbiegu dzisiejszych ulic Powstańców Wielkopolskich i Kilińskiego, m.in. z imponującym, murowanym budynkiem kasyna oficerskiego na rogu. Już w czerwcu 1902 roku żołnierze 47 Pułku Piechoty zakwaterowali się w śremskich koszarach. Obóz barakowy przylegał niemal bezpośrednio do terenu młyna parowego wówczas jeszcze Wojciecha Muślewskiego (od 1910 roku Antoniego Muślewskiego, syna Wojciecha), dlatego wszelkie ujęcia panoramiczne na koszary barakowe wykonano z budynków młyna, tj. od południowo-wschodniej strony.

Wkrótce na lewym brzegu Warty powstało, zachowane do dziś, osiedle willi oficerskich. Z pewnością było już gotowe w lutym 1909 roku, przed wieżą ciśnień, co potwierdza pocztówka.

Drugi kompleks koszarowy u zbiegu dzisiejszych ulic Kilińskiego i Sikorskiego, częściowo zachowany do dziś, na obszarze niecałych 3 ha, murowany, powstawał systematycznie od 1914 do ok. 1917 roku.

Po zwycięstwie powstania wielkopolskiego obiekty garnizonowe przejęło w całości wojsko polskie. Początkowo ulokowano tu Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7, a w sierpniu 1932 roku przeniesiono z Grudziądza do Śremu Szkołę Podoficerską Piechoty dla Małoletnich nr 2. Wówczas też przed jednym z murowanych budynków mieszkalnych koszar postawiono pomnik Józefa Piłsudskiego. Wille zajęli polscy oficerowie. Szkoła została rozwiązana w sierpniu 1939 roku.

Na planie Śremu z 1939 roku, zaktualizowanym przez niemieckiego okupanta 9 listopada 1939 roku, koszary garnizonowe zajmują oba wymienione obszary. Po zakończeniu II wojny światowej obóz barakowy został zlikwidowany.

Źródła:
Dzieje Śremu pod red. Marka Rezlera, Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2003
Jarosław Wawrzyniak, Śrem w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, Śrem 2011
Schrimm, Stadt-Plan 9.11.1939, w zbiorach Muzeum Śremskiego

[Zamknij]